به گزارش خبرنگار مهر، عملیات کربلای ۵ یکی از مهمترین و پرافتخارترین عملیات‌های دفاع مقدس است که در ۱۹ دی ماه ۱۳۶۵ با رمز مبارک «یا زهرا (س)»، در منطقه شلمچه و شرق بصره آغاز شد. شلمچه به لحاظ اهمیت سیاسی و نظامی، به عنوان یکی از معابر رهیاب شهر بصره، همواره در زمره اهداف قوای نظام جمهوری اسلامی ایران قرار داشت چرا که در صورت تسلط بر آن منطقه، جمهوری اسلامی ایران می‌توانست برتری خود را در جنگ به اثبات برساند.
در این عملیات، قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) به عنوان قرارگاه مرکزی عملیات، انتخاب شد و قرارگاه‌های کربلا، نجف و قدس هم، هدایت نیروها را بر عهده داشتند. در جریان عملیات کربلای ۵، قرارگاه عملیاتی نوح نیز به نیروهای عمل کننده اضافه شد.
کربلای ۵، به لحاظ رشادت و مقاومت وصف‌ناپذیر نیروهای ایرانی در شرایط بس دشوار از یک‌سو و پیچیدگی دژهای مستحکم دشمن از سوی دیگر، یکی از بزرگترین و مهمترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب می‌شود.
در عملیات مزبور بیش از ۸۰ فروند هواپیما، ۷۰۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۵۰ قبضه توپ صحرایی و ضد هوایی، صدها قبضه انواع ادوات نیمه سنگین، ۱۵۰۰ دستگاه خودرو و مقدار زیادی سلاح سبک و مهمات دشمن منهدم شد. همچنین ۸۱ تیپ و گردان مستقل دشمن مهندم شد و ۳۴ تیپ و گردان نیز آسیب کلی دید.
تعداد کشته و زخمی‌های دشمن هم در عملیات کربلای ۵، بالغ بر ۹۰ هزار تن بود و ۲۶۵۰ نفر هم به اسارت گرفته شدند. علاوه بر آن ۲۲۰ دستگاه تانک و نفربر، ۵۰۰ دستگاه خودرو، ۸۵ قبضه انواع توپ، هزاران قبضه سلاح‌های سبک و سنگین و مقدار زیادی مهمات نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد.
عملیات کربلای ۵، نتایج مهم و راهبردی در پی داشت؛ عبور از موانع نفوذناپذیر دشمن در شرق بصره و حضور در حومه شهر به گونه‌ای اهمیت داشت که موجب شد موقعیت سیاسی و نظامی عراق تضعیف و اوضاع جبهه‌های نبرد به سود قوای نظامی ایران تثبیت شد. افزون بر این، تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به جنگ افزایش یافت و به تصویب قطعنامه ۵۹۸ ـ که برای اولین بار تا حدودی نظریات جمهوری اسلامی ایران در آن لحاظ شده بود ـ در شورای امنیت سازمان ملل انجامید. همچنین، حضور گسترده نظامی آمریکا و متحدین آن در خلیج‌فارس را به دلیل هراس از پیشروی‌های نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در پی داشت.
آرشیو ملی ایران در سالگرد انجام عملیات کربلای ۵، نمایشگاهی از اسناد این حماسه تاریخی را با عنوان «اسناد افتخار ۲» برپا کرده است. توضیح اینکه، نمایشگاه «اسناد افتخار ۱» در ۳۱ شهریور ۱۳۹۳ به مناسبت هفته دفاع مقدس برگزار شد و طی آن، اسناد پیش از شروع جنگ تحمیلی و سال‌های نخست آن در معرض دید همگان قرار گرفت.
اسناد ارائه شده در نمایشگاه «اسناد افتخار ۲» که شامل ۱۱۴ قاب (سند و عکس) با منشأ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، تنها بیانگر گوشه‌ای از مجاهدت، شجاعت، ایثار و جانفشانی‌های رزمندگان اسلام در آن عملیات غرورآفرین است.
برخی از مهمترین اسنادی که در نمایشگاه «اسناد افتخار ۲» برای نخستین بار در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است، عبارتند از:
مکاتبه محرمانه فرماندهی سپاه سوم قدس با فرماندهان، در مورد اعلام روز و ساعت عملیات، ابلاغ دستورالعمل حفاظتی منطقه کربلای ۵ از سوی فرماندهی سپاه یکم؛ طرح عملیاتی شماره یک غدیر (۲) تهیه شده توسط نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ ارسال دستورات فرماندهی کل (دستورالعمل جزء به جز، شماره ۱) عملیات، از سوی فرماندهی قرارگاه قدس به یگان‌های تابعه، به همراه کروکی منطقه عملیات؛ ابلاغ دستورالعمل حفاظتی قرارگاه نجف اشرف، پیش از شروع حمله؛ گزارش وضعیت پدافند هوایی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به معاونت عملیاتی پیش از شروع کربلای ۵؛ ابلاغ پیام فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (محسن رضایی) از سوی فرمانده نیروی زمینی سپاه (علی شمخانی)، به فرماندهان، قبل از شروع عملیات؛ گزارش‌های لحظه به لحظه، روزانه و شبانه‌روزی از رخدادهای نبرد؛ گزارش نوبه‌ای معاونت اطلاعات نیروی زمینی سپاه، از میدان جنگ؛ نقشه آخرین وضعیت خطوط نیروهای خودی و دشمن در منطقه شلمچه؛ فهرست یگان‌های در انتظار منطقه عملیاتی؛ گزارش پرواز هواپیماهای دشمن در منطقه؛ گزارش نوبه‌ای اطلاعات قرارگاه نجف اشرف، در مورد فعالیت‌های دشمن در منطقه عملیات؛ گزارش معاونت مهندسی نیروی زمینی سپاه، از وضعیت جاده‌های ارتباطی منطقه عملیاتی؛ فهرست فرماندهان گردان‌های عمل‌کننده تیپ؛ ارسال اخبار شنود، توسط معاونت اطلاعات سپاه دوم نجف؛ خلاصه گزارش اطلاعاتی معاونت اطلاعات سپاه دوم نجف، از وضعیت منطقه عملیاتی کربلای ۵؛ دستور فرماندهی قرارگاه کربلا، درباره پیگیری مسائل خط پدافندی و گزارش عملکرد واحد طراحی جهاد سازندگی، در طول عملیات.
این نمایشگاه از امروز دوشنبه ۱۵ دی ماه تا چهارشنبه هفته آینده (۲۴ دیماه) همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۵ در ساختمان آرشیو ملی ایران واقع در بلوار حقانی (شرق به غرب)، ابتدای خیابان کوشا، رو به روی ورزشگاه شهید کشوری، آماده بازدید عموم علاقه‌مندان است.
نظر شما